مدلسازی پدیده های لرزه زمین ساخت با استفاده از مشاهدات راداری بر پایه روشهای حل معکوس

مطالعه گسلهای فعال به منظور شناخت زلزله ها و بهبود امکان پیش بینی آنها موضوع مورد توجه محققین علوم زمین می باشد. امکان اندازه گیری موقعیت نقاط روی سطح زمین و امکان برآورد تغییر شکل سطحی زمین توسط مشاهدات ژئودتیکی با دقت بالا مرجع مناسبی برای بررسی پدیده های مختلف ژئودینامیکی فراهم کرده است. استفاده از اندازه گیریهای ژئودتیکی در زمان زلزله روش مناسبی جهت بررسی خصوصیات گسل و در بازه بین زلزله ای یک وسیله مهم برای تخمین میزان جمع شدگی استرین در گسلها و خصوصیات رئولوژی لیتوسفر است. از طرفی مشاهدات ژئودتیکی تنها جابجایی سطحی زمین را اندازه گیری می کنند و بنابراین تخمین مستقیمی از خصوصیات رئولوژی منطقه ارائه نمی دهند. به منظور استخراج مقادیر این پارامترها، با در نظر گرفتن فرضیاتی در مورد رفتار و خصوصیات لیتوسفر منطقه اطراف گسل، می توان از میدان جابجایی به دست آمده از مشاهدات ژئودتیک به عنوان مساله مقدار مرزی مدلهای الاستیک و ویسکو الاستیک بهره جست و با حل معکوس این معادلات به پارامترهای ژئوفیزیکی و زمین شناسی منطقه دست یافت. مساله اساسی، ماهیت غیر خطی معادلات این مدلها و پیچیدگی موجود در حل معادلات غیر خطی می باشد. در این تحقیق، به منظور مطالعه رفتار گسل در زمان زلزله، برآورد پارامترهای گسل مسبب زلزله ششم آذر ماه 1384جزیره قشم و بزرگترین پس لرزه آن انجام می شود. بدین منظور، با فرض مدل الاستیک و با استفاده از میدان جابجایی هم لرزه به دست آمده از تکنیک تداخل سنجی راداری، از حل معکوس الگوریتم ژنتیک مقید و گداختگی شبیه سازی شده مقید در چارچوب بایزین استفاده می شود و با استفاده از نمونه بردار گیبز دقت پارامترها مورد ارزیابی قرار می گیرد. نتایج حاصل از این تحقیق، با گسیختگیهای سطحی منطقه در انطباق بوده و فعالیت قسمتی از گسل معکوس قشم و گسلی به موازات تاقدیس گورزین را نشان می دهد. لغزش گسلش اول، 11±88 سانتی متر و لغزش گسلش دوم 12±38 سانتی متر برآورد می شود. همچنین به منظور مطالعه رفتار بین زلزله ای گسل، رفتار بین لرزه ای گسل شمال تهران با استفاده از میدان جابجایی به دست آمده از تکنیک پراکنش کننده های دایمی و ترازیابی دقیق برآورد می شود. نتایج نشان دهنده بالا آمدگی فرا دیواره و پایین آمدن فرودیواره این گسل است. نرخ لغزش قسمت شرقی گسل شمال تهران 3±9.2 میلی متر در سال و نرخ لغزش قسمت غربی آن 3±8.7- میلی متر در سال برآورد می شود.